توندوتیژی لە درامای هاوچەرخی ئەمریکیدا: خوێندنەوەی جۆهان گاڵتۆنگ بۆ لین نۆتێج تێکچوو
DOI:
https://doi.org/10.26436/hjuoz.2025.13.2.1564الكلمات المفتاحية:
توندوتیژی، وێران، لین نۆتاج، ئازاری ژنان، شەڕ، درامای ئەمریکی مۆدێرنالملخص
توێژینەوەکە لێکۆڵینەوە لە چەندین جۆری توندوتیژی دەکات کە لەسەر کارەکتەرە ژنەکانی فیلمی Ruined ی لین نۆتاج دانراوە. توێژەر هەوڵ دەدات بە ئەنجامدانی پشکنینی ورد بۆ کارە هەڵبژێردراوەکە بگاتە ئەنجامەکان. توێژینەوەکە لێکۆڵینەوە لەوە دەکات کە چۆن نۆتاج پڵۆت و شوێن و کارەکتەرەکان بەکاردەهێنێت بۆ گەیاندنی چەمک و تەوەرە ئاڵۆزەکان سەبارەت بە توندوتیژی. توێژینەوەکە لە چاویلکەی چوارچێوەی شانۆیی توندوتیژی یۆهان گالتۆنگ، دەرکەوتنی توندوتیژی لە شانۆنامەی لین نۆتاج کە خەڵاتی پولیتزەری وەرگرتووە، Ruined (2008) دەکۆڵێتەوە. مۆدێلی سێ قۆڵی گالتونگ کە توندوتیژی ڕاستەوخۆ و پێکهاتەیی و کولتووری لەخۆدەگرێت، ئامرازێکی گرینگ بۆ شیکردنەوەی سروشتی سیستماتیکی و فرەلایەنەی ململانێ لە شانۆنامەکەدا دابین دەکات، کە واقیعە دڕندەکانی ژن لە کۆنگۆی جەنگاویدا نیشان دەدات. توێژینەوەکە بە بەکارهێنانی تیۆری گالتۆنگ تیشک دەخاتە سەر ئەوەی کە چۆن نۆتاج نەک تەنها کردەوە دیارەکانی توندوتیژی جەستەیی و سێکسی (توندوتیژی ڕاستەوخۆ) بەڵکو نایەکسانی کۆمەڵایەتی-سیاسی چەسپاو (توندوتیژی پێکهاتەیی) و ئایدۆلۆژیا ئاساییکراوەکان کە ستەمکاری بەردەوام دەکەن (توندوتیژی کولتووری) دراماتیک دەکات. دۆزینەوەکانی ئەم لێکۆڵینەوەیە زیاد دەکەن بۆ جەستەی زانیاریی هەنووکەیی لە درامای ئەمریکی هاوچەرخ و ڕۆڵی توندوتیژی لە ڕەنگدانەوەی چوارچێوەی کۆمەڵایەتی و کولتووری کۆمەڵگەی مۆدێرن ئەمریکی یان تەنانەت کۆمەڵگاکانی دیکە کە شانۆنامەنووسانی ئەمریکی بۆ زیادکردنی گشتگیری زیاتر بۆ چەمکی توندوتیژی بەکاری دەهێنن. لە کۆتاییدا ئەم لێکۆڵینەوەیە لێکۆڵینەوەیەکی ورد لە بەکارهێنانی توندوتیژی لە شانۆی هاوچەرخی ئەمریکیدا دەخاتە ڕوو، بە بەکارهێنانی فیلمی وێرانکراوی لین نۆتاج وەک نموونەیەک. بە لێکۆڵینەوە لە ڕۆڵی توندوتیژی لە شانۆنامەی پێشوودا، بە لەبەرچاوگرتنی ئەو بارودۆخە کۆمەڵایەتی و کولتووری و مێژووییەی کە شانۆنامەکە تێیدا ناسێنراوە. توێژینەوەکە تێگەیشتنێکی نوانس لە گرنگی چەمکی توندوتیژی و کاریگەرییەکانی لەسەر درامای ئەمریکی هاوچەرخ دەدات.
التنزيلات
المراجع
Al-Humoud, F. S.A. (2016). Violence Against Women: A Feminist Study of Women’s Situation during the Civil War of the Democratic Republic of Congo in Lynn Nottage's Ruined. Imam Mohammad Bin Saud University, The faculty of Language and Translation (Master’s Thesis). Retrieved from (Arab World English Journal Database. (ID Number: 195,December 2017). DOI: DOI:https://dx.doi.org/10.24093/awej/th.195.
Banwell, S. (2020), "Conflict-related Sexual Violence in the DRC", Banwell, S. (Ed.) Gender and the Violence(s) of War and Armed Conflict: More Dangerous to Be a Woman? (Emerald Studies in Criminology, Feminism and Social Change), Emerald Publishing Limited, Bingley, pp. 43-63. doi.org/10.1108/978-1-78769-115-520201004
Cobb, S., Federman, S., Castel, A., (2020) Introduction to Conflict Resolution: Discourse and Dynamics. London: Rowman & Littlefield International Ltd.
Cravo, T. A., (2017) Peacebuilding: Assumptions, Practices, and Critiques. e- Journal of International Relations, 8(1), pp.4-5.
Demmers, J., 2016. Theories of violent conflict: An introduction. Routledge.
Doe, J. (2023). Protection and maintenance of healthcare services for civilians’ well-being in conflict affected areas: Comparative analysis of the African situation. World Health Organization. https://www.example.org/report
Emily Wilson, The Power of “Ruined”,in Art and Entertainment, Violence Against Women, Women‘s Media Center, 2011.
Galtung, J., (1969) Violence, Peace and Peace Research. Journal of Peace Research, 6(3), pp. 167-191.
https://www.theguardian.com/world/2008/jan/23/congo.international.
Ibrahim, Galawesh (2017). Lynn Nottage‘s Ruined: Women, the Battleground of Wars. Kirkuk University Journal- Humanity Studies, Vol: 12 No: 4.
Kaur, Gurwinder and Raina, Anshu (2015), Sufferings and Exploitations in Lynn Nottage’s Ruined. Lovely Professional University Punjab. Galaxy: International Multidisciplinary Research Journal (ISSN 2278-9529)
Kok, Alida. Lotze, Walter. Van Jaarsveld, Salome (2009) Natural Resources, The Environment and Conflict.The African Centre for the Constructive Resolution of Disputes. (ACCORD). Durban.
Mamdani, Mahmood (1996) Citizen and Subject. Contemporary Africa and The Legacy of Late Colonialism. Princeton, New Jersey.
Maria Eriksson Baaz, Maria Stern, Why Do Soldiers Rape? Masculinity, Violence, and Sexuality in the Armed Forces in the Congo (DRC), International Studies Quarterly, Volume 53, Issue 2, June 2009, Pages 495–518, https://doi.org/10.1111/j.1468-2478.2009.00543.x.
Mills, Greg (2010) Why Africa is Poor. Penguin, London.
Panta, Anu (2023). Trauma and resilience Congolese women in Lynm Nottage's Ruined, Department of English, Central Department of English, MA thesis.
Rakisits, C. (2010). Child soldiers in the east of the Democratic Republic of the Congo. EastWest Institute. https://www.example.org/child-soldiers-drc.
Reno, William (1998) Warlord Politics and African States. Lynne Rienerr Publishing, London.
Rwamparagi, K. W., & Nahabwe, P. (2025). Modelling conflict-induced displacement of persons in the Democratic Republic of Congo. International Journal of Southern Economic Light, 13(2), 5–20.
Schmitt, S., Robjant, K., & Koebach, A. (2021). When reintegration fails: Stigmatization drives the ongoing violence of ex-combatants in Eastern Democratic Republic of the Congo. Brain and Behavior, 11(6), e02156. https://doi.org/10.1002/brb3.2156
Scherrer, Christian P. (2002) Genocide and Crisis in Central Africa. Conflict Roots, Mass Violence and Regional War. Praeger, Westport.
Orogun, P. (2002). Crisis of Government, Ethnic Schisms, Civil War, and Regional Destabilization of the Democratic Republic of Congo.
Walk Free. (2023). Modern slavery in Democratic Republic of the Congo: Global Slavery Index 2023 country study. Minderoo Foundation. https://www.globalslaveryindex.org
United Nations. (2009, February 26). UN-backed initiative to help Liberia improve waste management. UN News. https://news.un.org/en/story/2009/02/292642
التنزيلات
منشور
كيفية الاقتباس
إصدار
القسم
الرخصة
الحقوق الفكرية (c) 2025 Ahmed A. Mohammed
هذا العمل مرخص بموجب Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
يوافق المؤلفين الذين ينشرون في هذه المجلة على المصطلحات التالية
[CC BY-NC-SA 4.0] يحتفظ المؤلفون بحقوق الطبع والنشر ومنح حق المجلة في النشر الأول مع العمل المرخص له بموجب ترخيص مشاع المبدع للإسناد
الذي يسمح للآخرين بمشاركة العمل مع الإقرار بحقوق التأليف والنشر الأولي في هذا مجلة
مكن للمؤلفين الدخول في ترتيبات إضافية منفصلة للتوزيع غير الحصري للنسخة المنشورة من المجلة، مع الإقرار بإصدارها الأولي في هذه المجلة
يسمح ويشجع المؤلفين على نشر عملهم عبر الإنترنت
