خراپبوونی ئەخلاقی لە شانۆنامەی چیرۆکی باخچەی ئاژەڵانی ئێدوارد ئەلبی

الملخص

ئەڤ ڤەکولینە باس ل چەمکێن فەلسەفەیا تێکچوونا  ئەخلاقی دکەت، ب تایبەت د شانوگەریێن مودێرنێن ئەمریکی دا مینا(چیرۆکا باخچێ ئاژەڵا………….) ، یا نڤیسەر ئێدوارد ئەلبی…………، دڤێ شانوگەریێ دا روناهی دکەڤیتە ل سەر چەوانیا لادان و چوونا هندەک ژ ئەکتەرێن وێ بەرەڤ ستاندەرێن ئەخلاقیێن نزم، زيدەباری دروستکرنا کاریگەریەکا نەباش ل سەر ئەوان کارێکتەرێن دناڤا شانوگەریێ دا بەشدار. دهەماندەمدا ڤەکولین بەرەف وەرگرتنا چەمکێن ئەرستوی دچیت ئەوێن دهێنە گرێدان ب ئەخلاقی ڤە، ئەو چەمکێن گریکیان ددانان ب ئەخلاقی و نەئەخلاقی دئێک چوارچوڤدا، دیسان بوچوونێن ئیمانوێل کانتی بەرچاڤ هاتینە وەرگرتن لدور پیڤەرێ رەفتارێن کەسایەتیێن شانوگەریێ، کو ب شانوگەریەکا هەبوونی دهێتە دانان (existentialism). هەروەسا هەول هاتیەدان روناهی بکەڤیتە سەر زورینەیا کێشێن جڤاکی، بو نموونە هەژاری، نەخوێندەواری، لەشفروشی و تێکچوونا ئەخلاقی، زێدەباری ئەوان کاریگەریێن ل سەر تەخا نزم و هەژارا د کومەلگەها ئەمریکیدا ل دوماهیا سالێن پێنجیا دسەدەیێ بیستێدا، ژهەژی گوتنێ یە دئەڤێ شانوگەریێدا هەردوو کارێکتەر جێری و پیتەر بەرجەستەیا راستەقینەییا جڤاکێ ئەمریکی دکرن، ژبەرکو هەر ئێک ژ ئەوان سەربە تەخەکا جودانە دناڤ ئەوی جڤاکیدا. ژبەر ئەڤێ یەکێ ڤەکولینێ هەولدایە کارتێکرنا کێشێن کومەلایەتی ل سەر گوهرینا ئاراستێن هەردوو کارێکتەرێن پێشتر باس لێ هاتیەکرن دیاربکەت، ئەوژی گرنگیدان ب پلەیا ئێکێ ل سەر رەفتارو سەرەدەریا جێری؛ کو سەرنجراکێشترین  کارەکتەر دناڤا شانگوریێ دا.

وألقت الدراسة كذلك الضوء على العديد من المشكلات الاجتماعية، كالفقر ونقص التعليم والدعارة والانحلال الأخلاقي، فضلاً عن الفواجع الأخرى التي كانت لها أثراً كبيراً على الطبقة الدنيا والفقيرة في المجتمع الأمريكي أواخر خمسينيات القرن الماضي، ومما يجدر الإشارة إليه أن شخصيتي جيري وبيتر اللتان في هذه المسرحية  تشكلان تجسيداً حقيقياً للمجتمع الأمريكي آنذاك، إذ ينتمي كل منهما إلى طبقة اجتماعية متغايرة؛  لذا أرادت هذه الدراسة أن تبين مدى استطاعة مثل هذه المشاكل الاجتماعية في تغيير اتجاه سلوك  كل واحد من الشخصيات المذكورة؛ وذلك من خلال التركيز بشكل أساسي على سلوك شخصية جيري؛ كونها الشخصية الأكثر إثارة وغرابة في هذه المسرحية.