جهناڤێ (ــ ێ) ژ روانگه‌هێن ڕێزمانی و واتاییڤه‌ (دیالێكتا كرمانجیا سه‌ری ـ گۆڤه‌را به‌هدینی)

المؤلفون

  • شلێر نایف ئه‌مین پشكا زمانێ كوردی، كولێژا زمانان، زانكویا دهوكێ، هه‌رێما كوردستانا عیراقێ.

DOI:

https://doi.org/10.26436/hjuoz.2022.10.1.814

الكلمات المفتاحية:

جهناڤێ نه‌دیار، فه‌رهه‌نگ، كورتكرن، ئاماژه‌كرن، فرێز

الملخص

( ـ ێ )ب جوره‌كێ تایبه‌تێ جهناڤێن لكاو دهێته‌دانان، كو ژ لایێ ڕێزمانی و واتاییڤه‌ هنده‌ك تایبه‌تمه‌ندیێن هویر هه‌نه‌، ئه‌ڤ تایبه‌تیه‌نه‌ ڤی جهناڤی ژ جهناڤێن دی یێن لكاو جودادكه‌ت، ژ لایێ ڕێزمانیڤه‌ (ــ ێ) دشێت ل جهێ فرێزه‌كا ناڤی بهێت ـ ڤێجا یا ساده‌ یا نه‌ساده‌ بیت – ژ لایێ واتاییڤه‌ رۆلێ خو د فه‌رهه‌نگ و پرۆسا ئاماژێدا دبینیت، كو ب شێوه‌كی ڤه‌شارتی ئاماژێ دكه‌ت بۆ (كه‌س / تشت) ه‌كی، د چارچوڤێ ده‌قی و ده‌رڤه‌ی ده‌قیدا.

السيرة الشخصية للمؤلف

شلێر نایف ئه‌مین، پشكا زمانێ كوردی، كولێژا زمانان، زانكویا دهوكێ، هه‌رێما كوردستانا عیراقێ.

زمانێ كوردی

المراجع

ئێك: په‌رتوك ب زمانێ كوردی:
1- ئازاد ئه‌حمه‌د حسه‌ین، سینتاكسی كرداری لێكدراو له‌ شێوازی هه‌ورامیدا، چاپخانه‌ی یاد، 2009.
2- ئه‌وره‌حمان حاجی مارف، به‌رهه‌مه‌ زمانه‌وانیه‌كانم (نووسین وه‌رگێران) كتێب و نامیلكه‌، سلیمانى ، 2004.
3- بائیز عومه‌ر ئه‌حمه‌د، رێزمانا به‌هدینی (لێكولینێن ئه‌كادیمی ده‌رباره‌ی مۆرفۆسینتاكسا به‌هدینی)، چاپا ئێكێ، ده‌زگه‌هێ نالبه‌ند، دهوك، 2020.
4- شێرزاد سه‌بری عه‌لی و عه‌بدولسه‌لام نه‌جمه‌دین عه‌بدوللا، فۆنۆلۆجی، چاپا ئێكێ، چاپخانا هیڤی، هه‌ولێر، 2019.
5- محه‌مه‌د مه‌عرووف فه‌تاح و سه‌باح ره‌شید قادر، چه‌ند لایه‌نێكی مۆڕفۆلۆژی كوردی، چاپخانه‌ی ڕوون ،سلێمانی، 2006.
6- محه‌مه‌دی مه‌حوی، رسته‌سازی كوردی، زانكوی سلێمانی، سلێمانی،2001.
7- وریا عومه‌ر ئه‌مین، چه‌ند ئاسویه‌كی تری زمانه‌وانی، به‌رگی یه‌كه‌م، ده‌زگای چاپ و به‌لاوكردنه‌وی ئاراس، 2004.
دوو: په‌رتوك ب زمانێ عه‌ره‌بی:
1- مازن الوعر، قچایا اساسیه‌ فی علم اللسانیات الحدیپ، الگبعه‌ الاولى، دار گلاس، 1988.
2- محمد علی الخولی، قواعد تحویلیه‌ للغه‌ العربیه‌، الگبعه‌ الاولى، الریاچ، 1981.
سێ: نامێن ئه‌كادیمی:
1- ئازاد ئه‌مین فه‌ره‌ج باخه‌وان، پێشبه‌ند و پاشبه‌ند له‌ هه‌ردوو دیالێكتی كرمانجی خوارو و ژووروی زمانی كوردیدا، نامه‌ی دكتورا، زانكوی به‌غدا، كولیژی په‌روه‌رده‌ ئیبن روشد، 2003.
2- تارا موحسن قادر، جێناو: لێكدانه‌وه‌یه‌كی نوێ له‌ زمانی كوردیدا (به‌ كه‌رسته‌ی دیالێكتی خواروو)، نامه‌ی ماجستێر، كولیژی زمان، زانكوی سلێمانی، 2004.
3- ده‌روون عه‌بدولره‌حمان سالح، ئیكۆنۆمی له‌ ئاسته‌كانی زمانی كوردیدا، نامه‌ی ماسته‌ر، كولیژی زمان، زانكوی سلێمانی، 2010.
4- دیار علی كمال كریم، رێزمانی كوردی روانگه‌یه‌كی به‌رهه‌مهینان و گوێزانه‌وه‌، نامه‌ی ماجستیر، كولیجی په‌روه‌رده‌، زانكوی سه‌لاحه‌دین ،2002.
5- سانیا جه‌بار عه‌بوزه‌ید، جهگهورینا كه‌رستان د رستێدا (گوڤه‌را به‌هدینی)، ناما دكتورایی، فاكه‌لتی ئاداب، زانكویا سوران، 2013.
6- شلێر نایف ئه‌مین، ناسیاری و نه‌ناسیاری د كرمانجیا ژووریدا گوڤه‌را به‌هدینان، ناما ماسته‌رێ، كولێژا ئادابێ، زانكویا دهوك، 2007.
7- ڤیان ئیبراهیم عه‌لی ئیبو، دوخ د زمانێ كوردیدا (گوڤه‌را به‌هدینی)، ناما دكتورایێ، كولێژا ئادابێ، زانكویا دهوك، دهوك، 2015.
8- قه‌یس كاكل توفیق: په‌یوه‌ندییه‌كانی نێو ده‌ق، نامه‌ی دكتوڕا (نه‌بڵاوكراو)، كولیژی ئاداب، زانكوی سه‌لاحه‌ددین، 2002.
9- عومه‌ر ئه‌حمه‌د عه‌بدولرحمان، فرێزێ به‌ند له‌ زمانی كوردیدا، نامه‌ی ماجستێر، كولیژی زمان، زانكوی سه‌لاحه‌دین، هه‌ولێر، 2009.
10- یوسف نوری محه‌مه‌د ئه‌مین، هه‌ندێ لایه‌نی رسته‌ی لێكدراو له‌ زمانی كوردیدا به‌ پێی یاساكانی گوێزانه‌وه‌، نامه‌ی ماسته‌ر، كولیژی زمان، زانكوی سه‌لاحه‌دین، 2010.
چار: په‌رتوك ب زمانێ ئینگلیزی
1- Crystal, D A Dictionary of linguistics and Phonetics, fifth edition, Blackwell Publishing, United kingdom, 2003.
2- Quirk and others, A GRAMMER OF CONTEMMPORARY ENGLISH, production Longman Group (FE) Ltd, printed in Hong Kong,1972.
3- Quirk and others, AComprehensive Grammar of the English Language, Fifth impression, published in the Untied States of America by Longman Inc, New york, printed and bound in Great Britain, London, 1987.
4- Quirk and others, A University Grammar of English, twenty first impression, production Longman Group (FE) Ltd, printed in Hong Kong, 1989.
5- Nadia Hussein Salim, An Introduction to English grammar Syntax, Dar Alـ moutaz, Amman, 2006.

التنزيلات

منشور

2022-03-25

كيفية الاقتباس

ئه‌مین ش. . (2022). جهناڤێ (ــ ێ) ژ روانگه‌هێن ڕێزمانی و واتاییڤه‌ (دیالێكتا كرمانجیا سه‌ری ـ گۆڤه‌را به‌هدینی). مجلة العلوم الانسانیة لجامعة زاخو, 10(1), 42–52. https://doi.org/10.26436/hjuoz.2022.10.1.814

إصدار

القسم

مجلة العلوم الانسانیة لجامعة زاخو