ڕۆلێ ته‌كنیكا مۆنۆلۆگێ د پێشدابرنا ڕویدانێن ڕۆمانێدا "ڕۆمانا ''هه‌وارا نه‌بهیستی'' یا (باڤێ نازێ) وه‌ك نموونه‌"

المؤلفون

  • شڤان قاسم حه‌‌سه‌ن پشكا زمانێ كوردی، فاكولتییا زانستێن مرۆڤایه‌تی، زانكۆیا زاخۆ، هه‌رێما كوردستانێ ـــ عیراق.

DOI:

https://doi.org/10.26436/hjuoz.2021.9.1.661

الكلمات المفتاحية:

ڕۆمان، ته‌كنیك، پێشدابرن، Ù…Û†Ù†Û†Ù„Û†Ú¯، ڕویدان

الملخص

ڕۆمان وه‌كو ژانره‌كێ ئه‌ده‌بییێ گرنگ و به‌رفره‌هـ ژ جورێ ئه‌ده‌بیاتا داستانی، ئه‌گه‌ر نه‌بێژین هه‌موو، به‌لێ پڕانییا ڕه‌گه‌ز و ته‌كنیكێن ڤه‌گێڕانكی ب خۆڤه‌ دگریت. هه‌لبه‌ت ئه‌ڤان ڕه‌گه‌ز و ته‌كنیكان په‌یوه‌ندییه‌كا زنجیره‌یی ب هه‌ڤدووڤه‌ هه‌یه‌ و گه‌له‌ك جاران دبنه‌ ته‌واوكه‌رێن هه‌ڤدوو یانژی دروستكه‌رێن هه‌ڤ؛ بۆ نموونه‌ بیێ هه‌بوونا كاره‌كته‌ران دیالۆگ دروست نابن، دیسان بێی هه‌بوونا كاره‌كته‌ر و دیالۆگان، چ ڕویدان و ململانێ دروست نابن و... هتد. مۆنۆلۆگ – ب جورێن خۆڤه‌ - مینا ته‌كنیكه‌كا خودان باندۆر و هه‌ستیار د به‌رهه‌مێن ئه‌ده‌بی ب گشتی و ڕۆمانێدا ب تایبه‌تی، ڕۆله‌كێ مه‌زن دگێڕیت كو ئه‌گه‌ر ڕۆماننڤیس كه‌سه‌كێ شاره‌زا بیت، دێ شێت ب باشترین شێوه‌ مفای ژ ڤێ ته‌كنیكا هه‌ستیار وه‌ربگریت و ژ لایێ ته‌كنیكیڤه‌ ڕۆمانا خۆ پێ خورت و ده‌وله‌مه‌ند بكه‌ت. (باڤێ نازێ) وه‌ك ڕۆماننڤیسه‌كێ ب ئه‌زموونێ كورد، د ڕۆمانێن خۆدا مفایه‌كێ مه‌زن ژ ته‌كنیكا مۆنۆلۆگێ وه‌رگرتییه‌ و شیایه‌ ئه‌ڤێ ته‌كنیكێ بێخیته‌ ل ژێر خزمه‌ت و پێشڤه‌برنا ڕه‌گه‌ز و ته‌كنیكێن دیترێن ڕۆمانێن خۆ ب تایبه‌تی ڕه‌گه‌زێ ڕویدانێ كو ته‌كنیكا مۆنۆلۆگێ ئاراسته‌ و ڕه‌وتا ڕویدانێن ڕۆمانا وی، گوهوڕینێ ب سه‌ر دا دهینیت، له‌وڕا كه‌ره‌ستێ ڤێ ڤه‌كۆلینێ ڕۆمانه‌كه‌ ژ ڕۆمانێن (باڤێ نازێ) یا ب ناڤێ ''هه‌وارا نه‌بهیستی''، كو ئه‌ڤ پرۆسێسا ناڤبری زۆر ب شاره‌زایانه‌ و هه‌ستییارانه‌ سه‌ره‌ده‌ری لگه‌ل هاتییه‌كرن و ته‌كنیكا مۆنۆلۆگێ - ب جورێن خۆڤه‌ - ل گه‌له‌ك جهێن ڤێ ڕۆمانێ‌ دبیته‌ ئه‌گه‌رێ به‌رڤ پێشڤه‌برنا ڕویدانێن وێ؛ ژ به‌ر ڤێ چه‌ندێ ناڤونیشانێ ڤێ ڤه‌كۆلینێ ل ژێر ناڤێ ((ڕۆلێ ته‌كنیكا مۆنۆلۆگێ د پێشڤه‌برنا ڕویدانێن ڕۆمانێدا - ڕۆمانا ''هه‌وارا نه‌بهیستی'' یا (باڤێ نازێ) وه‌ك نموونه‌ -)) دا هاتییه‌ هه‌لبژارتن.

السيرة الشخصية للمؤلف

شڤان قاسم حه‌‌سه‌ن، پشكا زمانێ كوردی، فاكولتییا زانستێن مرۆڤایه‌تی، زانكۆیا زاخۆ، هه‌رێما كوردستانێ ـــ عیراق.

پشكا زمانێ كوردی، فاكولتییا زانستێن مرۆڤایه‌تی، زانكۆیا زاخۆ، هه‌رێما كوردستانێ ـــ عیراق.

المراجع

په‌رتووك:
ب كوردي:
ئه‌ڵوه‌نی، نه‌جم خالد. 2006، ته‌كنیكی دایه‌لۆگ له‌ هه‌ندێ نموونه‌ی هاوچه‌رخی كورته‌ چیرۆكی كوردیدا. چاپخانه‌ی ئارابخا. كه‌ركوك.
ه‌ باڤێ نازێ. 2019، هه‌وارا نه‌بهیستی. چاپا ئێكێ. چاپخانا ڕانمی – ئیران. دهۆك. فۆندا جانێ خه‌له‌ف.
به‌یاتلی، قاسم (دكتۆر). 2013، تێگه‌هـ و ده‌سته‌واژه‌یێن شانۆیێ. و: حكمه‌ت زێوكی، دهۆك. رێڤه‌به‌ریا چاپ و به‌ڵاڤكرنێ – دهۆك.
پرێنس، جیرالد.2011، زاراڤێن ڤه‌گێڕانێ. و: عابد خه‌زنه‌دار، و: جه‌لال مسته‌فا، دهۆك. پڕۆژێ هه‌ڤپشكێ كۆڤارا مه‌تین و وه‌زاره‌تا ڕه‌وشه‌نبیری و لاوان.
را حاجی، نه‌فیسا ئیسماعیل. 2005، ته‌كنیكا ڤه‌گێڕانێ د كورته‌ چیرۆكێن فازل عومه‌ری دا. چاپخانا هاوار. دهۆك. وه‌شانا ئێكه‌تیا نڤیسه‌ران.
خدر، ڕێزان ڕه‌حمان. 2012، ته‌كنیكی گێڕانه‌وه‌ له‌ ڕۆمانه‌كانی (عه‌بدوڵڵا سه‌ڕاج) دا. چاپخانه‌ی ڕۆژهه‌لات. هه‌ولێر. بڵاوكراوه‌ی یه‌كێتی نووسه‌رانی كورد – مه‌لبه‌ندی گشتی.
كێ ره‌حمان، عه‌بدوللا. 2012، ڕۆمانه‌ شیعر (مێژوو و سه‌رهه‌ڵدان). چاپخانه‌ی رۆژهه‌ڵات. هه‌ولێر. بڵاوكراوه‌ی یه‌كێتی نووسه‌رانی كورد – مه‌لبه‌ندی گشتی.
ڕه‌سووڵ، شوكریه‌ (د.). 2005، ته‌كنیكی گێڕانه‌وه‌ له‌ چیرۆكه‌كانی (مارف به‌رزنجی) دا. چاپخانه‌ی وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌. هه‌ولێر.
مسته‌فا، ڕێزان عوسمان. 2010، بنیاتی جۆره‌كانی ڕووداو له‌ ڕۆمانی كوردی باشووری كوردستاندا 1985 ـــ 1990. ھه‌ولێر. بڵاوكراوه‌ی ئه‌كادیمیایی كوردی.
عه‌بدوڵڵا، په‌روین. 2008، ڕه‌گه‌زه‌كانی دراما له‌ شیعری لیریكی كوردیدا (كرمانجی خواروو 1988-ڕاپه‌ڕین). سلێمانی. چاپ و په‌خشی سه‌رده‌م.
موفتی، په‌ری ساڵح (د.). 2012، گێڕانه‌وه‌ له‌ چیرۆكه‌كانی (ئه‌حمه‌د محه‌مه‌د ئیسماعیل)دا، چاپخانه‌ی حاجی هاشم. هه‌ولێر. بڵاوكراوه‌ی ئه‌كادیمیایی كوردی.
ب عه‌ره‌بی:
12. الصالحي، فواد (د.). 2001. علم المسرحية وفن كتابتها. اربد. دار الكندي للنشر والتوزيع.
رشدي، رشاد (د.). 1975. نظرية الدراما من ارسطو الي الان. بيروت. دار العودة.
عبدالله، عدنان خالد (الدكتور). 1986. النقد التطبيقي التحليلي. بغداد. دار الشؤون الثقافة العامة.
ب فارسي:
بولتون، مارجوري. 1386، كالبدشناسي درام. ت: رضا شيرمرز، ض: دوم، تهران: نشر قطرة.
16. خلج، منصور. 1383، تئاتر و نشانةها. تهران: نشر سورةي مهر.
ريما مكاريك، ايرنا. 1385، دانش نامةي نظريةهاي ادبي معاصر. ت: مهران مهاجر و محمد نبوي، ض: دوم، تهران: مؤسسةي انتشارات آطة.
طيوي، حسن احمدي (دكتر). 1374، از فن نطارش تا هنر نويسندطي. تهران: نشر وزارت فرهنط و ارشاد اسلامي.
كادن، جي. اي. 1386، فرهنط ادبيات و نقد. ت: كاظم فيروزمند، ض: دوم، تهران: نشر شادطان.
كي، رابرت مك. 1387، داستان (ساختار،سبك واصول فيلمنامةنوسي)، رابرت مك كي، ت:محمد طذر آبادي. ضاث سوم، تهران. انتشارات هرمس.
نامێن ئه‌كادیمی:
دكتؤرا:
حسين، عةتا رةشيد. 2012. بنياتي دةق لة دراماي كورديدا(1911 - 1970) رِاثةرين. نامةي دكتؤرا. زانكؤي سليَماني. سليَماني.
حةسةن، شظان قاسم. 2019. بةرجةستةبوونا ململانا هيَزيَن هةظدذيَن درِاماتيكي د داستانا ''شيَخيَ سةنعان'' يا (فةقييَ تةيران) دا. نامةي دكتؤرا. كؤليذي زمان. زانكؤي سةلاحةددين. هةوليَر.
مةجيد، ديار فايةق. 2013. شةثؤلي هؤش لة رؤماني كورديي باشووري كوردستاندا (بة دياليَكتي كرمانجي ناوةرِاست 1972 - 2002). نامةي دكتؤرا. زانكؤي سليَماني. سكولَي زمان. سليَماني.
ميقدا، مةكنوون محةمةدتاهر. 2020. تةكنيكا ديالؤطا درامايي د (حةيرانؤك)ا كورديدا. نامةي دكتؤرا. كؤليذي زمان. زانكؤي سةلاحةددين. هةوليَر.
گۆڤار:
ب فارسي:
صرفي، محمدرضا (دكتر)؛ اسفندياري، مهسا. 1391. انواع تك طويي در منظومةهاي عطار. نشرية ادب و زبان. شمارة 32. سال 15.
چاڤپێكه‌ڤتن:
ردی باڤێ نازێ (دكتۆر). 25/11/2019‌، چاڤپێكه‌ڤتن. زاخۆ. زانكۆیا زاخۆ. فاكۆلتییا زانستێن مرۆڤایه‌تی. پشكا زمانێ كوردی. ده‌مژمێر: 1:30

التنزيلات

منشور

2021-03-30

كيفية الاقتباس

حه‌‌سه‌ن ش. . (2021). ڕۆلێ ته‌كنیكا مۆنۆلۆگێ د پێشدابرنا ڕویدانێن ڕۆمانێدا "ڕۆمانا ’’هه‌وارا نه‌بهیستی’’ یا (باڤێ نازێ) وه‌ك نموونه‌". مجلة العلوم الانسانیة لجامعة زاخو, 9(1), 18–28. https://doi.org/10.26436/hjuoz.2021.9.1.661

إصدار

القسم

مجلة العلوم الانسانیة لجامعة زاخو