Traditional Methods of Dealing with Conflicts among IDPs in Duhok Governorate in Iraqi Kurdistan; including a case study of Yesidi mediators

المؤلفون

  • Maamoon Abdulsamad Mohammed قسم السلام وحقوق الإنسان ، كلية العلوم الإنسانية ، جامعة دهوك ، كردستان العراق.
  • Zerevan S. Sadeeq قسم القانون ، كلية الحقوق والعلوم السياسية ، جامعة دهوك ، اقليم كوردستان - العراق.
  • Jehan A. Abdullah قسم السلام وحقوق الإنسان ، كلية العلوم الإنسانية ، جامعة دهوك ، إقليم كوردستان - العراق.
  • Sanaz Kamali منتدى السلام المدني (forumZFD)

DOI:

https://doi.org/10.26436/hjuoz.2018.6.2.264

الكلمات المفتاحية:

ناڤه‌ندگێر، رێكێن كلاسیكى، ئاواره‌، ململانه‌، چاره‌سه‌ركرنا ململانان

الملخص

دگه‌ل هاتنا پێلێن زور یێن ئاوارێن به‌ره‌ف هه‌رێما كوردستانێ هاتین و هه‌بونا هیڤیه‌كا كێم لده‌ف فان ئاواران ژبو ڤه‌گه‌ریانێ بو جهێن خو، بابه‌تێ پێكڤه‌ژیانا ئاشتیانه‌ دناڤ ڤان پێكهاتێن ئایینى یێن جیاواز ودناڤبه‌را ڤان پێكهاته‌یان وكومه‌لگه‌هێ مێهڤاندار دهێته‌ هژمارتن ژبابه‌تێن هه‌ره‌ گرنگ كو رێكخراوێن نێڤ ده‌وله‌تى و نافخویى گرنگیه‌كا مه‌زن پێ دده‌ن. زێده‌بارى ڤێ چه‌ندێ كێم گرنگى دان ب چه‌سپاندنا تێگه‌هێن كه‌لتوورى یێن ڤان كه‌مینه‌یان دناڤا یاسایێن عیراقى دا كو ئه‌ف یاسایه‌ پتر پشت به‌ستنێ لسه‌ر شه‌ریعا ئیسلامێ دكه‌ن و دبیت دگه‌له‌ك جاران دا یا هه‌ڤدژ بیتن دگه‌ل كه‌لتوور وباوه‌ریێن ڤان كه‌مینه‌یێن ئایینى و دبیته‌ ئه‌گه‌رێ لاوازكرنا بیروباوه‌رێن كه‌مینه‌یێن ئایینى ونه‌ پاراستنا ناسنامه‌یا وان، چونكى پاراستنا ناسناما ڤان كه‌مینه‌یێن ئایینى گه‌له‌ك یا گرنگه‌ ژبو ئاڤاكرنا جڤاكه‌كى كو ئاشتى تێدا یا به‌رقه‌رار بیت وهه‌روه‌سا یا گرنگه‌ ژبو باراستنا بیروباوه‌ر و كه‌لتورێ ڤان كه‌مینه‌یێن ئایینى ژ نه‌مانێ. بكارئینانا رێكێن كلاسیكى د چاره‌سه‌ركرنا ململان دا بو ئه‌گه‌رێ په‌یدابوونا تێگه‌هشتنه‌كا جڤاكى و ئاڤاكرنا پرێن لێك نیزیك بوونێ دناڤبه‌را پێكهاته‌یێن جودا جودا یێن جڤاكى و زێده‌بارى بهێزكرنا پروسێسا ئاڤاكرنا په‌یوه‌ندیێن فه‌قه‌تیاى دناڤا ڤان پێكهاته‌یێن جڤاكى دا. نڤێسینا ڤێ ڤه‌كولینێ ده‌رئه‌نجامێ پره‌ژه‌یه‌كێ هه‌ڤكاریێ بوو دناڤبه‌را زانكویا دهوك و رێكخراوا ZFD یائه‌لمانى و ب پشته‌ڤانیا دارایى ژلایێ رێكخراوا GIZ یا ئه‌لمانى كو لدهوكێ هاتبوو ئه‌نجام دان ل سالا 2016، ئه‌ڤى پروژه‌یى بابه‌تێ بهێزكرنا هه‌ڤگرتنا جڤاكى بخوڤه‌ گرتبو و گرنگى دا دیاركرنا رێكێن چاره‌سه‌ركرنا ململانان ئه‌وێن دهێنه‌ بكارئینان ژلایێ پێكهاته‌یێن ئایینى ل شه‌ش ژ كه‌مپێن ئاواران ل پارێزگه‌ها دهوكێ. ئه‌ڤ ڤه‌كولینه‌ بتنێ گرنگیێ دده‌ته‌ دیاركرن و شیكاركرنا رێكێن كلاسیكى د چاره‌سه‌ركرنا ململان دا دناڤا پێكهاته‌یێ ئێزدیان دا كو نێزیكى 85% ژ ئاوارێن پارێزگه‌ها دهوكێ ئێزدینه‌. دیاربوو ژڤێ ڤه‌كولینێ كو بكارئینانا رێكێن كلاسیكى دچاره‌سه‌ركرنا ململان دا دناڤا پێكهاته‌یێ ئێزدى دا پتر بوو ژ هه‌مى پێكهاتێن دیتر یێن ئاواران، و ناڤه‌ندگێرێن ئێزدى ئه‌وێن كاردكه‌ن ژبو چاره‌سه‌ركرنا ململان دا پێك دهێن ژ هنده‌ك ئاكته‌ران ژ چینا گشتى وچینا ناڤێ یا كومه‌لگه‌هێ ئێزدى كو ئه‌ڤ شێوازه‌ دبیته‌ ئه‌گه‌رێ وێ چه‌ندێ كو ئه‌ڤ ئه‌كته‌رێن هه‌ دكارا بن دبوارێ ئاڤاكرنا ئاشتیێ دا ئه‌و ژى ژ ئه‌گه‌رێ تێكه‌ل بوونا وان یا هێز دگه‌ل لایه‌نێن ململانێ و شیانێن وان یێن به‌رده‌وام دبكارئینانا رێكێن كلاسیكى ژبو چاره‌سه‌ركرنا ململانان لسه‌ر وان ململانێن په‌یدا دبن. پشتى گه‌نگه‌شه‌كرنا رێكێن كلاسیكى ئه‌وێن دهێنه‌ بكارئینان ژلایێ پێكهاته‌یێن ئایینى یێن ئاواره‌ ژبو چاره‌سه‌ركرنا ململانان، ئه‌ڤ ڤه‌كولینه‌ هه‌روه‌سا سیما و كه‌ره‌كته‌رێ تایبه‌ت یێن ناڤه‌ندگێرێن ئێزدى دیاردكه‌ت، و ئه‌ڤ ڤه‌كولینه‌ دیاردكه‌ت كو ئه‌ف رێكێن كلاسیكى ژبو چاره‌سه‌ركرنا ململانان دگرنگن ژبو بهێزكرنا ئاشتیه‌كا جێگیر چونكى پێكهاته‌یێ ئێزدى لكوردستانێ شانازیه‌كا زور بڤان رێكێن كلاسیكى دكه‌ن و پێتڤیه‌ پشته‌ڤانیا پروسێسا تێگه‌هشتنا ڤان رێكان بهێته‌ كرن و نه‌تێگه‌هشتن لسه‌ر ڤان رێكان بهێته‌ راكرن.

السيرة الشخصية للمؤلف

Sanaz Kamali، منتدى السلام المدني (forumZFD)

Civil Peace Forum (forumZFD)

التنزيلات

منشور

2018-06-30

كيفية الاقتباس

Mohammed, M. A., Sadeeq, Z. S., Abdullah, J. A., & Kamali, S. (2018). Traditional Methods of Dealing with Conflicts among IDPs in Duhok Governorate in Iraqi Kurdistan; including a case study of Yesidi mediators. مجلة العلوم الانسانیة لجامعة زاخو, 6(2), 587–598. https://doi.org/10.26436/hjuoz.2018.6.2.264

إصدار

القسم

مجلة العلوم الانسانیة لجامعة زاخو