ڕەنگدانەوەی هێزی دەسەڵاتی داریوشی یەكەم(522_ 486 پ.ز) لە دروستكردنی كۆشكی ئاپادانای شوش

بە زمانی كوردی

دورانت، ویل(2011) مێژووی شارستانیەت، وەرگێڕانی: عەبدوڵڵای رسولی، سلێمانی، چوارچرا.

عبدالواحد ، كەلسومە جمیل ( 2012) سەردەمانێك لە مێژووی دێرینی كورد، هەولێر، نوسنگەی تەفسیر بۆ چاپ و بڵاوكردنەوە.

عبدالواحد، كلسومە جمیل( 2016) هۆكارەكانی داتەپینی ڕەوشی ئابوری لەسەردەمی بابلی نوێ لە ماوەی حوكمڕانی( نەبۆنائید) 556- 539 پ.ز، گۆڤاری زانكۆی گەرمیان، ژمارە 9، بەشی 1.

عبدالواحد، كلسومە جمیل( 2024) ڕۆڵی شاژنە (شیشندوخت Šīšīnduxt (لە پتەوكردنی پەیوەندی نێوان دەوڵەتی ساسانی و جووەكان، گۆڤاری زانكۆی سەلاحەدین زانستە مرۆڤایەتیەكان، ژمارە، 28، بەشی، 5.

عبدالقادر، عطم مصطفی(2024) ڕاپەرینێن ملەتێن ژێر دەسەلاتداریا ئیمپراتۆریا هەخامەنشی( 550- 331 پ.ز)، نامەیا دكتۆرا، زاخۆ، كۆلیژا زانستاێن مرۆڤایەتی.

علی ئێف، ئیقرار(2016) پاشایانی ماد، وەرگێرانی: ئیسماعیل پوور، سلێمانی، ناوەندی توێژینەوە مێژوویی جەمیل رۆژبەیانی.

هیرۆدۆت (2010)پوختەیەكی گرنگ لە مێژووی هیرۆدۆت، وەرگێڕانی: زانەر محەمەد، سلێمانی، چوارچرا.

بە زمانی عەرەبی

- الاحمد، سامی سعید واحمد،جمال رشید (1988). تاریخ الشرق الادنی القدیم. بغداد، وزراە التعلیم العالی والبحث العلمی.

احمد، شاكر رضا (2015) التاریخ السیاسی والحضاری للملكة المیدیە( 700- 550 ق.م)، مصر، جامعە الاسكندریة، رسالة الماجستر غیر منشورە.

- اربری، ارثر(1967،) شیراز مدینة الاولیاء والشعراء ترجمە: سامی مكارم، لبنان، موسسە فرنكلین للطباع والنشر.

_ امین، محمود حسین (2018) رحلة نیبورالی العراق فی القرن الثامن العشر، بغداد، وزارة الثقافه والارشاد مديرية الثقافة العامة.

- باقر،طە(1956) مقدمة فی تاریخ الحضارات القدیمە، الجزء الثانی، بغداد، من مطبوعات دار المعلمین العالیة.

باقر،طه ورشید، فوزی و هاشم، رضا جواد( 1979) تاریخ ایران القدیم، بغداد، مطبعە جامعە بغداد.

- پیرنیا، حسن (2013). تاریخ ایران القدیم من بیدایە حتی نهایە العهد الساسانی، ترجمە: محمد نوالدین عبدالمنعم ومحمد السباعی.القاهرة،مركز القومي للترجمه. التضامن

- خضر، محمد احمد یوسف( 2016) مفهوم السلطة فی فلسفة میشیل فوكو، مصر، جامعە طنطا، مجلة بحوث كلیە الاداب، العدد، 106.

- ديورانت، ول وايرل( 1981) قصة الحضارة، الشرق الادنى، الجزء الثاني، ترجمة: محمد بدران، بيروت، دار الجبل للطبع والنشر والتوزيع.

- رو، جورج( 1963) العراق القدیم، ترجمە وتعلیق: حسین علوان حسین، بغداد، دار الشون الثقافیة العامة.

- السعدی، حسین محمد محی الدین ( 1995) تاریخ الشرق الادنی القدیم، مصر، دار المعرفە الجامعیة.

- عبدالواحد، فاضل و سليمان، عامر(1979)عادات و تقاليد الشعوب القديمة، بغداد، .

- عبودي، هنري .س (1991). معجم الحضارات السامیة. لبنان، جروس برس.

- الاعظمى، علی ظريف(1927) الدول الفارسیە فی العراق، بغداد، مطبعة الفرات.

- فخری، احمد(1963) تاریخ الشرق القدیم، مصر، كلیة الاداب، جامعة القاهرة.

- كفانی، محمد عبدالسلام( 1970) فی ادب الفرس والحضارتهم، بیروت. دار النهضە العربیة.

- لاسكی، چ، هارولد(2012) الدولة نظريا وعمليا، اعداد و تنفيذ: سعيد شحاته، مصر، وزراة الثقافة، الهيئة العامة لقصور الثقافة.

- محمد، جميلة عبدالكريم(1996). قورينائية والفرس الاخمينيون. بيروت، دار النهضة العربية.

بە زمانی فارسی

_ احمدی زاویە و ایمان پور، سید فرهاد( 1393) بررسی جایگاه واهمیت مكان گزینی پاتخت در ایران دورە هخامنشان، همایش تمركز زیی دهی پایتخت، دانشگاە تربیت مدرس، زمان 4 و 5 اسفند.

_ ایمان پور، محمد تقی، نصرالە زادە، سیروس، علی، كیومرث(1394) شوش در دوران هخامنشی: بررسی جایگاه و اهمیت شوش در دوره هخامنشی در مقایسه با تخت جمشید، فصلنامه پژوهشهاي تاریخی (علمی- پژوهشی) دانشکده ادبیات و علوم انسانی - دانشگاه اصفهان، سال پنجاه و یکم، دورە جدید، سال هفتم شمارة دوم (پیاپی 26).

_ ایمان‌پور، محمدتقی و علی زادە، کیومرث (1393) شورش ایلامی ها علی داریوش اول، پژوهش های علوم تاریخی، دوره 6، شماره 1 دوره 6، شماره 1 ، صفحه 1- 1 3.

_ بارتولد، واسلی ولادمیروویچ (1308) تذكرە جغرافیای تاریخی ایران، ترجمە: حمزە سردادور، طهران، چاپخانە اتحادیە.

_ باستانی راد، حسن( 1389) واژه شناسی تاریخی استان در ایران، تـاریخ ایـران: شماره 5، دورە 66.

_ بریان، پی یر(1382) تاریخ امپراتوری هخامنشیان، جلد اول، ترجمە: مهدی سمسار، تهران، انتشارات زرباب.

_ بویس، مری. (1375) هخامنشیان، همایون صنعتی زاده، تهران: توس.

_ پویا، حمید كاوانی( 1394) بررسی مفهوم قلمرو و اهمیت مرز و مرزداري در دوران ماد و هخامنشی، جستارهاي تاریخی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سال ششم، شمارة دوم، پاییز.

_ جمالی، محمد كریم یوسف و ایمانپور، محمد‌تقی و شهابادی، علی اكبر ( 1392 )نقش و جایگاه ساتراپی ها در شاهنشاهی هخامنشی، فصلنامة علمی- پژوهشی تاریخ اسلام و ایران، دانشگاه الزهرا ، سال 23، دورە جدید، شمارة 18.

_ خلیق، صالح محمد( 1394)ساحه‌های باستانی و بناهای تاریخی بلخ، تهران، انتشارات: انجمن نویسنده گان بلخ.

_ خزاعی، رضا و حسینی، سیدرضا( 1402) برساخت اجتماعی سرکوب مخالفان در دوره داریوش اول خوانشی از نقش برجسته بیستون بر اساس نظریه پانوفسکی، جامعه شناسی فرهنگ و هنر، دوره پنجم، شماره دوم، تابستان ،1402 صفحات84 -96.

_ داندامایف، محمد( 1386) ایران در دوران نخستین پادشاهان هخامنشی. ترجمه: روحی ارباب. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

_ رزمجو، شاهرخ( 1394) معمای سنگ میانی در کاخ مرکزی تخت جمشید، مطالعات باستانشناسی، دورة 7، شمارە 2 .

_ رجبی، پرویز(1382) هزاره های گمشدە، تهران، انتشارات توس.

_ رجبی، محمد باقر( 1392) کوروش و داریوش هخـــامنــشــــی، تهران، موسسە انتشارات كتاب نشر.

_ شارپ، رلف نارمن( 1384). فرمان‌های شاهنشاهان هخامنشی. تهران: پارینه.

_ شیپمن، كلاوس( 1386) مبانی تاریخ پارت، ترجمە: شاهرخ راعی، تهران، انتشارات كتاب سیامك.

_شهبازی، علی شاپور(1354) پژوهشهای هخامنشی، تهران، چاپخانە كیهان.

_عزيزى، اسداالله جودكى وحاجی، سيدرسول موسوى (1395) تأملى درمعنا وكاركرد واژة «آپادانا» در مجموعه هاى هخامنشى جمشيد وشوش) فصلنامە علمی معماری وشهرسازی، دورە 26، شمارە 3.

_ فرەوشی، بهرام( 1304) ایرانویچ، تهران، انتشارات دانشگاە تهران.

_كخ، هاید ماری( 1391) از زبان داریوش، ترجمە: پرویز رجبی، تهران.

_ كورت، أميلي. (1378) هاخمنشیان ، ترجمە: مرتضى ساقب فر، طهران: قاقنوس.

_ كوهستانی، امین رضا( 1386) حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بشر در دوران هخامنشی، پرتال جامع علوم انسانی.اطلاعات سیاسی اقتصادی، شمارە 242.

_ ولایتی، رحیم( 1389) تاثیر هنر ملل امپراتوری هخامنشیان بۆرهنر و معماری انها، باغ نظر، سال هفتم، شمارە، چهاردە.

_ مشكور،محمد جواد (1343). ایران در عهد باستان،در تاریخ اقوام و پادشاهان پیش او اسلام.تهران ،سازمان انتشارات اشرفی.

_ مقامی، سید محسن قائم (1389) بررسی سیاست دینی هخامنشیان بر اساس کتیبه‌ها، ریخی، مجلە دانشكدە ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، دورە، 2، شماره 2، صحفە، 81-92.

_ مجید زادە، یوسف( 1370) تاریخ وتمدن ایلام، تهران، مركز نشر دانشگای.

_ مبینی، اسکندر و اعرابی هاشمی، شکوه السادات وکامرانی فر، احمد(1401) نقش و جایگاه شبکه های ارتباطی در استراتژی امپراتوری هخامنش، فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ، سال هفدهم ، شماره شصت وچهار.

_هرتسفلد، ارنست(1354) تاریخ باستانی ایران بر بنیاد باستانشناسی، تهران: انجمن آثار ملی.

_هینتس، والتر(ب.س) دنیای گمشیدە عیلام،ترجمو: فیروز فیروزنیا،تهران، شركت انتشارات علمی فرهنگی.

بەزمانی ئینگلیزی

_

_Burgan, Michael(2010) Empires of Ancient Persia,Chelsea Huse, New York.

_Bauer, Susan Wise(2007) The History of the Ancient World ,w.w.Norton Company.

- Howe,Timothr &muller, Sabin & Stonemam( 2017)Ancient Historiograoh on War and Empiye, United Kingdom, Oxbow books.

Ibtisam, Ali Hawass Alowaid(2023) Digging the Suez Canal during the reign of Dara I and its role in expanding trade relations in the Achaemenid era, International Journal of Aquatic Science , Vol 14, Issue 01.

_ M.A,Sukumar Sen (1941) Old Inscrptions of the Achaemenian Emperors, India, Univresity of Calcutta.

_Rawlinson, Major Henry Creswicke( 1846) The Persian Cuneiform Inscription at Behistun,London, West Strand.

_ SHARP ,RALPH NORMAN (2018).The Inscriptions I Old Persian Cuneiform of the Achaemenian Emperors.Mazda Publishers.

-Wright, Aren Wilson( 2015) From Persepolis to Jerusalem: A Reevaluation of Old Persian-Hebrew Contact in the Achaemenid Perio, Vetus Testamentum , Vetus Testamentum.

سایتە ئەلیكترۆنیەكان

https://iranicaonline.org/articles/de-morgan

https://www.iranicaonline.org/articles/mecquenem-roland-de

https: archaeologist,ir