به به‌رهه‌می مۆرفیمی به‌ندی وشه‌داڕێژه‌كان له شیعره‌كانی شێركۆ بێكه‌سدا
DOI:
https://doi.org/10.26436/hjuoz.2022.10.4.1107الكلمات المفتاحية:
به به‌رهه‌می، مۆرفیمی وشه داڕێژراو، پێشگر، پاشگر، شیعر وشه‌ی فهرههنگیالملخص
توێژینه‌وه‌كه به‌ناوی (به به‌رهه‌می مۆرفیمی به‌ندی وشه‌داڕێژه‌كان له شیعره‌كانی شێركۆ بێكه‌سدا)یه. به به‌رهه‌می ، پڕۆسه‌ی دۆزینه‌وه‌ی وشه‌یه‌كی نوێیه له ڕێگه‌ی مۆرفێمی به‌ندی وشه‌داڕێژه‌كانه‌وه, فۆڕمێكی نوێ و واتایه‌كی نوێ به وشه‌كه ده‌به‌خشێت و ده‌بێته یاسایه‌كی مۆرفۆلۆجی بۆ دروستكردن و ڕۆنانی وشه فه‌رهه‌نگییه‌كان له‌زماندا, مۆرفیمی به‌ندی وشه داڕێژیش ئه‌و مۆرفیمانه‌ن، كه ده‌بنه هۆی زیادكردنی وشه‌یه‌ك و به‌رهه‌مهێنان و داڕشتنی وشه‌یه‌كی نوێ و ده‌وڵه‌مه‌ندكردنی فه‌رهه‌نگی زمان.واته باس له به‌رهه‌مهێنانی وشه‌ی نوێ به‌پێی یاساكانی ڕۆنانی وشه‌دارشتن له زمانی كوردی له (شیعره‌كانی شێركۆ بێكه‌س)دا ده‌كات ، بۆ تویژینه‌وه‌كه سوود له‌‌ڕێبازی په‌سنی وه‌رگیراوه ، بۆڕاده و ڕێژه‌كانیش پشتی به‌ئامار به‌ستووه ، ناوه‌ڕۆكی توێژینه‌وه‌كه‌ش جگه له پێشه‌كی، له دوو به‌ش پێكدێت، به‌شی یه‌كه‌م به ناونیشانی(چه‌مك وپێناسه و جۆره‌كانی مۆرفیم) ه، كه به‌شێكی تیۆرییه، ئه‌مانه له خۆ ده‌گرێت: پێناسه‌ی مۆرفیم و مۆرفیمی وشه داڕێژ، جۆره‌كانی مۆرفیمی وشه داڕێژ، وشه‌ی فه‌رهه‌نگی و جۆره‌كانی وشه‌ی فه‌رهه‌نگی( ناو، ئاوه‌ڵناو)، له‌به‌شی دووه‌میشدا, كه به‌شی پراكتیكییه باس له‌مانه ده‌كرێت: پێناسه‌ی به‌به‌رهه‌می، به‌به‌رهه‌می مۆرفیمی وشه‌داڕێژراوه‌كان له (شیعره‌كانی شێركۆ بێكه‌سدا) ، ئامار و شیكردنه‌وه‌ی به‌رهه‌مهێنانی ناوی داڕێژراو و ئاوه‌ڵناوی داڕێژراو له شیعره‌كانی ناوبراودا. له كۆتاییدا ئه‌نجام و لیستی سه‌رچاوه‌كان له‌گه‌ڵ كورته‌ی توێژینه‌وه‌كه به زمانی عه‌ره‌بی و ئینگلیزی ده‌خرێته ڕوو.
المراجع
أ- به زمانى كوردى:
- مارف، ئه‌وره‌حمانی حاجی (1987) وشه ڕۆنان له زمانی كوردیدا، چاپی دووه‌م، چاپخانه‌ی زانكۆی سه‌ڵاحه‌دین.
- مارف، ئه‌وره‌حمانی حاجی (2004) فه‌رهه‌نگی زاراوه‌ی زمانناسی.سلێمانی
- خۆشناو، سامی حوسێن (2017) به‌به‌رهه‌میی پڕۆسه‌ی لێكدان له زمانی كوردیدا، نامه‌ی ماسته‌ر، زانكۆی سۆران، فاكه‌ڵتیی ئاداب
- كه‌ره‌می، سه‌عید (1396) وشه‌ناسیی زمانی كوردی، چاپخانه‌ی انتشارات كردستان، زانستگای كوردستان
- خۆشناو، شێروان حوسێن (2016) توانای مۆرفیمی به‌ند له ده‌وڵه‌مه‌ندكردنی فه‌رهه‌نگ و ڕاپه‌ڕاندنی ئه‌ركی سینتاكسیدا، پاپ و په‌خشی نارین. پ.یه‌كه‌م، هه‌ولێر.
- موسا، عه‌بولوه‌هاب خالید (2010) ڕێزمانی( بوون و نه‌بوون) له كوردیدا- لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی به‌راورد، چاپی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی مناره، هه‌ولێر.
- دزه‌یی، عبدالواحد موشیر (2014) ڕێزمانی كوردی، چاپی یه‌كه‌م، به‌شی كوردی، كۆلێژی زمان، زانكۆی سه‌لاحه‌ددین،هه‌ولێر.
- مسته‌فا، ره‌زا مسته‌فا(2021) پۆلینكردنی مۆرفیمه به‌نده‌كان له‌سه‌ر بنه‌مای چالاكیی و سستیی ئه‌مڕۆیان له زمانی كوردییدا، به‌رگی یه‌كه‌م، چاپخانه‌ی چوارچرا
- فتاح، محمد معروف (1987) زمانه‌وانی، زانكۆی سه‌ڵاحه‌دین.
- مه‌حویی، محه‌مه‌دی (2010) مۆرفۆلۆژی و به‌یه‌كداچوونی پێكهاته‌كان. به‌رگی یه‌كه‌م، زانكۆی ساێمانی.
- عومر،نه‌رمین (2010)به‌به‌رهه‌می له مۆرفۆلۆژی كوردیدا، (نامه‌ی ماسته‌ر)، كۆلێژی زمانی – زانكۆی سلێمانی
ب- به زمانى عه‌ره‌بی:
- بن جعفر، ابی فرج قدامە(١٩٦٣) ، تحقیق کمال مصطفی،نقد الشعر، مکتبە المثنی بغداد،.
- فارغ، شحدة و اخرون (2006) مقدمة فی اللغویات المعاصرة، الطبعة الثالثة، عمان، الاردن.
ت- به زمانى ئینگلیزی:
-Bloomfield, (1954) ,Language , New York: Henry Holt and company.
-Crystal, David(1992), An encyclopedic dictionary of language and languages ,First published,USA.
-Haspelmath , (2010) understanding Morphology second edition , London.
- Fromkin & Rodman& Hyams (2001) AN introduction of language , 9 edition .International.
- Trask , R, L:( 2007) language and Linguistics – second Edition – Edition by peter stock well Rutledge.
- https://www.kurdipedia.orgدیوانی (شێركۆ بێكەس)
التنزيلات
منشور
كيفية الاقتباس
إصدار
القسم
الرخصة
الحقوق الفكرية (c) 2022 Parwin Osman Mustafa, Sajida Abdullah Farhadi
هذا العمل مرخص بموجب Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
يوافق المؤلفين الذين ينشرون في هذه المجلة على المصطلحات التالية
[CC BY-NC-SA 4.0] يحتفظ المؤلفون بحقوق الطبع والنشر ومنح حق المجلة في النشر الأول مع العمل المرخص له بموجب ترخيص مشاع المبدع للإسناد
الذي يسمح للآخرين بمشاركة العمل مع الإقرار بحقوق التأليف والنشر الأولي في هذا مجلة
مكن للمؤلفين الدخول في ترتيبات إضافية منفصلة للتوزيع غير الحصري للنسخة المنشورة من المجلة، مع الإقرار بإصدارها الأولي في هذه المجلة
يسمح ويشجع المؤلفين على نشر عملهم عبر الإنترنت
